BİLAL ÇETİNER YAZIYOR: “AR-GE NEDEN ÖNEMLİDİR?”

Son zamanlarda her yerde AR-GE ifadesini görür, ve kullanır olduk. AR-GE nedir bundan biraz bahsedeceğim sizlere. AR-GE denildiğinde ne geliyor aklımıza? AR-GE açılım olarak araştırma ve geliştirme olarak tanımlansa da, şuan AR-GE yaptığını iddia eden firmaların büyük bir kısmı ÜR-GE (Ürün Geliştirme)’nin ötesinde çalışmamaktalar, bunun yanı sıra teknolojik yenlikleri kendimiz yapmaktansa yurt dışı kaynaklardan kopyalıyor olmamız da AR-GE olarak nitelendirildiğini düşünürsek ülkemizde çok az firmanın AR-GE çalışması yürüttüğünü görebiliriz. AR-GE demek genelde teknoloji ile ilişkilendirilmekte fakat yenilikçi olan her türlü ürün ve faaliyet bu isim altında sınıflandırmakta. Bir hizmetin ya da ürünün müşteriye sunuş ve müşteriye katkısının daha da geliştirilip farklı bir yöntem, yol, ürün ile sunulması bir AR-GE yoluyla olduğu kadar ÜR-GE ile de mümkündür.

AR-GE çalışmalarını ÜR-GE’den ayırabilmek için inovasyon tanımına biraz daha yakından incelersek daha net fikir sahibi olabiliriz.

İnovasyon ise yenlikçi bir fikrin ticari hale gelebilmesi sürecini kapsayan bir terimdir. Yenilikçi fikrin oluşması ama ticarileşememesi sadece hayalde kalırken, bu fikri mümkün kılmak (feasible) inovasyon yapmış olmak için bir adımdır. Bu fikrin ortaya çıkmasından müşterilere arz edilmesi sürecine kadar ki her bir adım ise AR-GE’nin çalışmalarıdır.

Peki AR-GE neden bu kadar önemlidir dersek, sektörel firmalarımızın yurt dışına açılırken genelde fiyat avantajını kullanması dışında herhangi bir avantajının olmaması, bu avantajı yaratırken ucuz işçilik yerine yeni bir fikri geliştirip piyasaya sunması gerektiğini söyleyebiliriz. Firmalarımızın büyük çoğunluğu benzer ürünleri biraz geliştirerek (ÜR-GE) ya da maliyetlerini düşürerek (Cost Reduction) müşterilerine ulaşmanın çabasında. AR-GE ile elde edecekleri kazançlar yüksek olmasına rağmen geri dönüşünün uzun vadede olması ve ülkemizde gerek melek yatırımcı kavramının tam oturmamış olması gerekse risk sermayesi yönetiminin üreticiden daha çok sermayeyi sağlayandan yana olmasını düşünürsek ister istemez üretici de kısa vadeli döngülere yöneliyor ve AR-GE’den uzak duruyor. Çünkü inavasyon demek AR-GE demek ve eski Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın (Esko AHO) deyimiyle de “AR-GE parayı bilgiye dönüştürmek iken, yenilik bilgiyi paraya dönüştürmektir.” diyor, bunu anlamamız gerek ve hatta yaşamamız gerek. Yenilikçi fikirlere odaklanıp bu fikri satılabilir hale getirmek için kendimizden katkı sağlamamız gerek. Dolayısı ile AR-GE’ye yatırılan her bir kuruş fikrin büyüyüp filizlenmesi ve müşteriye ulaşması ile kat be kat büyüyüp yatırımcıya dönmektedir. Fakat aradaki bekleme süreci uzun olduğu ve yatırımcılarımızın da sabırsız olmasından dolayı inovasyon ve yenilikçi fikirlerden öte hızlı, düşük riskli ama garanti işlere yatırım daha fazla cazip gelmektedir. Bir zamanlar meşhur olan bardakta mısır satış noktaları da bunlardan biridir. Yatırımcılardan iyi derecede destek alan bu girişimde sürekliliğin düşük olmasına rağmen hızlı geri dönüşün mümkün olmasından dolayı seçildiği ve günümüzde ise sıradan bir seviyeye gerilemiş bir fikir olduğu aşikardır. Ülkemizin gelişmesi ve dahası küçük girişimcilerin fikirlerinin daha büyük girişimlere dönüşmesi adına yatırımcıların risk faktörü yüksek te olsa bu tür fikirlere odaklanıp yatırımlarını şekillendirmesi ve hatta tecrübeleriyle mentorlük yapması bu küçük girişimcilerin yolunu açmakla kalmayıp ülke bazında da gelişime yol açacaktır. Ülke bazında yatırımcıların ve firmaların AR-GE’nin önemini daha iyi kavrayıp, bu doğrultuda desteklemesi gerektiğini düşünmekte olup, ancak

inovatif fikirlerle ve AR-GE ile muasır medeniyetler seviyesine ulaşabileceğimizi öngörmekteyim. Bir sonraki köşe yazımızda görüşmek dileğiyle. Bizi sosyal medya hesaplarımızdan da takip edebilirsiniz.