Avrupa’da Birincilik Kazanan,Türk Bilim İnsanlarının Yer Aldığı Gıda Girişimcilik Projesi

Avrupa İnovasyon ve Teknoloji Enstitüsü (EIT) Doktora Sonrası Yenilikçi Burs Programı kapsamında, 2020 yılı için organize edilen Gıda Girişimcilik Yarışmasında birinci olan projede ülkemizden değerli bilim insanları da yer aldı. Projesi birinci olan ekipte yer alan Türk katılımcılar, AlgaEnergy Uluslararası İş Geliştirme Müdürü Dr. Merve KAYA ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi’nden akademisyen Dr. Muhammed YÜCEER’dir.

Bizleri bu başarıdan haberdar eden Dr. Merve Kaya bizle projenin detaylarını paylaştı. Kendisi ile keyifli bir söyleşi gerçekleştirdik.

AlgaEnergy Uluslararası İş Geliştirme Müdürü Dr. Merve KAYA

    Kendinizden bahseder misiniz? Başarılı özgeçmişinizi ve profesyonel çalışmalarınızı sizden dinlemek isteriz.

2015 senesinde Fransa Milli Tarım Araştırma Enstitüsü’nde (INRA) Marie Skłodowska Curie Bursu ile Biyokimya alanında Doktoramı tamamladım. Tezli Yüksel Lisans çalışmalarım kapsamında, Almanya Gottfried Wilhelm Leibniz Universität Hannover ve Fachhochschule Osnabrück’de Silisyum ve İyot elementlerinin Bitki Fizyolojisi üzerine etkilerini araştırdım. Londra Rhul (Royal Holloway University of London) Üniversitesi’nde Erasmus Bursu ile Biyoloji eğitiminin yanı sıra Uludağ Üniversitesi Ziraat Mühendisliği lisans derecesini bitirdim.  Son olarak, Food for Thought Bursu ile Fransa Audencia Business School ve Brezilya Escola Superior de Propaganda e Marketing (ESPM)’ de Gıda ve Tarım İşletmeleri Yönetimi üzerine MBA derecesi tamamladım. Bugün, biostimulant endüstrisinde uluslararası iş geliştirme ve ürün geliştirme faaliyetleri yürütmekteyim.

Bu yarışmanın tertip edildiği EIT Oluşumu hakkında bilgi verebilir misiniz?

Avrupa Birliği seviyesinde eğitim ve girişimcilikle araştırma ve inovasyonu entegre ederek Avrupa’nın inovasyon yeteneğini geliştirmek için oluşturulan ilk kuruluştur. EIT, girişimcilerin ve yenilikçilerin en iyi fikirlerini ürün ve hizmete dönüştürmelerini sağlayarak AB’nin sürdürülebilir ekonomik büyüme ve istihdam yaratma hedeflerini desteklemede hayatî bir rol oynamaktadır. Sonuç olarak EIT, daha girişimci bir zihniyete doğru değişimi tetiklemek için fikirden ürüne ve hizmete, öğrenci ve araştırmacıdan girişimciye, laboratuvardan pazara kadar olan inovasyon sürecini canlandırmayı ve önemli ölçüde hızlandırmayı amaçlamaktadır.

Her biri farklı bir toplumsal soruna odaklanan çeşitli Inovasyon Toplulukları bulunur. EIT İklim-KIC: İklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyonunu ele alır. EIT Dijital: Bilgi ve İletişim Teknolojilerini ele alır. EIT Gıda: Avrupa’yı gıda inovasyonu ve üretiminde dünya çapında bir devrimin merkezine yerleştirmeye çalışır. EIT Sağlık: Sağlıklı yaşam ve aktif yaşlanmayı ele alır. EIT İmalat: Avrupa imalat sanayisinin rekabet yeteneğini güçlendirir ve artırır. EIT InoEnerji: Sürdürülebilir enerjiyi ele alır. EIT Kentsel Ulaşım: Akıllı, yeşil ve entegre ulaşımı ele alır. EIT Hammaddeler: Avrupa için büyük güç sağlamaya yönelik hammadde geliştirir.

EIT Doktora Sonrası Yenilikçi Burs Programı kapsamından bahsedebilir misiniz?

Altı ay süren program, doktora sonrası araştırmacıların kariyerlerini bir adım öteye taşıyabilmeleri için uluslararası araştırmacılar ile iş birliği yaparak AR-GE tabanlı iş fikri oluşturmalarını ve bu konularda deneyim kazanmalarını sağlar. Ayrıca, küresel gıda problemlerine de yanıt bulmanın yanı sıra girişimcilere teknik eğitim desteği sağlar. Partnerler: Aarhus Üniversitesi, Danimarka, Universita Degli Studi di Torino, İtalya ve Azti Araştırma Merkezi, İspanya. Bu sene, pandemi nedeni ile program online gerçekleşmiştir.

Şimdi birinci olan projeden bahsedelim. Ekibinizi tanıtır mısınız?

Program kapsamında en iyi İş Fikri Ödülünü alan projemize destek veren ekip üyelerimiz: Dr. Merve Kaya, AlgaEnergy Uluslararası İş Geliştirme Müdürü, Dr. Tene Tayo Paul Martial, Kamerun Younde Üniversitesi Araştırma Görevlisi, Dr. Muhammed Yücer Türkiye Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Araştırma Görevlisi, M. Zimran Khan, Bangladeş UNDP Araştırma Başkanı, Dr. Andriati Ningrum, Endonezya Gadjah Mada Üniversitesi Araştırma Görevlisi.

Projenizdeki iş fikriniz nedir? Kısaca bilgi verir misiniz?

Mikroalg ve kitosan gibi protein değeri yüksek ve besleyici doğal kaynakları kullanarak kültür balıkçılığı endüstrisine sürdürülebilir kuru karma balık yemi üretmeyi hedefliyoruz. Bunun yanı sıra, yavaş salınım performansı için jelatin kaplama ve antimikrobiyal koruma için lizozim ile kaplama teknolojileri kullanarak son ürünün rekabetçi yönünün arttırılması planlanmaktadır. Ekip üyeleri tarafından prototip aşamasına kadar getirilmiştir. Su ürünleri yetiştiriciliği endüstrisinin pandemide ülkemizin düzenli gıda tedarikini destekleyebileceğine inanıyoruz. Şu an projemiz, itüÇekirdek ailesi ile TÜBİTAK’ın sağladığı 1512 BiGG (Bireysel Genç Girişim) Programına hazırlanmaktadır.

Bu iş fikrinizin yenilikçi yönleri nelerdir?

1-Maliyet etkinliği: su ürünleri yetiştiriciliğinde toplam giderin büyük bir bölümü balık yemidir. Antimikrobiyal ve yavaş salınımlı kaplama teknolojileri ile israfı önleyerek (azalan balık ölümleri ve suda çözünen ve su kirliliğine yol açan suda çözünmüş balık yemleri) etkin bir operasyonu yönetmeye fayda sağlar.

2- Balık bağışıklığının arttırılması: kullandığımız kitosan ve mikroalg hem bağışıklığı arttırır hem de yemin besleyici değerini yükseltir.

3-Besleyicilik: Su ürünleri yetiştiriciliği, sürdürülebilir ve verimli bir protein kaynağı olarak hızla genişlemektedir. Bununla birlikte, yetiştirilen balıkları beslemek için kaynaklarımız oldukça kısıtlıdır ve endüstrinin büyüme ihtiyaçlarını karşılamak için yetersizdir. Bu nedenle, gelişen biyoteknolijiden faydalanarak üretilen mikroalg gibi protein, pigment, karbonhidrat, yağ asitleri açısından zengin bir kaynağın kuru balık yemine ilave edilmesi katma değer sağlayacaktır.

4-Atık yönetimi: İstiridye gibi kabuklu deniz ürünlerinden elde edilen kitosan, yumurta atıklarından elde edilen enzimler, balık kılçık ve derisinden elde edilen jelatin gibi ham maddelerimiz yüzde yüz atık yönetimine girmektedir.

  Bizi sosyal medya hesaplarımızdan da takip edebilirsiniz.